عارفان ، اقطاب : تابنده ، نورعلی ( مجذوبعلیشاه ) ، ۱۳۰۶

جناب حاج دکتر نورعلی تابنده مجذوبعلیشاه قطب سی و نهم سلسله نعمت اللهی سلطانعلیشاهی گنابادی ( قطب وقت ) .
سومین فرزند جناب صالحعلیشاه در تاریخ ۲۱ مهرماه ۱۳۰۶ برابر ۱۷ ربیع الثانی ۱۳۴۶ قمری مصادف با روز تولد جدشان جناب ملا علی نورعلیشاه ثانی در خانواده علم و عرفان در بیدخت گناباد متولد شدند و پدر بزرگوارشان ایشان را « نورعلی » نامیدند .
جد امجد ایشان جناب حاج ملا سلطانمحمد بیدختی گنابادی سلطانعلیشاه از مشاهیر عرفان و علمای اخیر ( ۱۲۵۱ - ۱۳۲۷ قمری ) و از اقطاب سلسله نعمت اللهی است که به سبب شهرتشان این سلسله به نام سلطانعلیشاهی گنابادی معروف شده است .
تعلیم و تربیت اولیه ایشان تحت سرپرستی و مراقبت جناب صالحعلیشاه بود و در همان موطن خویش مقدمات علوم اسلامی را فرا گرفتند و همچنین هیات قدیم و نجوم را نزد پدر آموختند . سپس برای ادامه تحصیلات به تهران آمده و در سال ۱۳۲۴ شمسی از دبیرستان علمیه تهران با رتبه اول به دریافت دانشنامه دیپلم ادبی نایل و سال بعد از همان دبیرستان دیپلم طبیعی نیز گرفتند . آنگاه در دانشکده حقوق دانشگاه تهران تحصیلات دانشگاهی را ادامه داده و در سال ۱۳۲۷ در رشته حقوق قضایی به دریافت درجه لیسانس موفق شدند و هم زمان مطالعه و تحقیق را در معارف اسلامی خصوصا فقه و اصول نزد اساتید فن بالاخص برادر دانشمند جناب حاج سلطانحسین تابنده تلمذ کردند و در کلاس های درس مرحوم استاد محمود شهابی و استاد سید محمد مشکوه و مرحوم شیخ محمد سنگلجی شرکت کردند .
در این ایام ابتدا در وزارت امور خارجه مشغول به کار شدند . و پس از مدت کوتاهی در سال ۱۳۲۹ به وزارت دادگستری منتقل شدند و مدتها عهده دار شغل ریاست اداره سرپرستی دادسرای تهران و متعاقبا مستشاری دادگاه استان تهران گردیدند .
در اوایل خدمت دادگستری که در دادگستری مشهد مشغول به کار بودند ، برای ادامه تحصیل به کشور فرانسه عزیمت کردند و در آنجا در سال ۱۳۳۶ شمسی درجه دکتری حقوق را از دانشگاه پاریس اخذ کردند (۱) ضمن اینکه در رشته زبان فرانسه نیز مشغول به تحصیل بودند و دیپلم آن را دریافت کردند . در ایام اقامت در فرانسه با اسلام شناس مشهور هانری کربن که علاقه قلبی به عرفان و معارف شیعه داشت ، در تماس بوده و در کلاس های درس وی حاضر می شدند . کربن که با بزرگان سلسله نعمت اللهی گنابادی آشنایی داشت و اظهار ارادت می کرد ، به ایشان توصیه و حتی اصرار کرد که درباره این سلسله مطلبی بنویسند و به این ترتیب رساله ای به زبان فرانسه با موضوع « شرح مکتب و طریقه حاج ملا سلطانمحمد گنابادی و یک قرن مکتب او » در انستیتوی تحقیقات عالیه زیر نظر وی گرفته و به ثبت رسانیدند و یادداشت های تحقیق را فراهم آوردند که البته به انجام نرسید .
پس از بازگشت به ایران در مشاغل مختلف قضایی در وزارت دادگستری و تدریس در دانشکده های حقوق مشغول شدند . و بار دیگر در شهریور ۱۳۴۷ با بورس دولت فرانسه جهت مطالعات حقوقی قضایی به پاریس اعزام شدند و در موسسه بین المللی مدیریت ( I.I.A.P) مشغول به تحصیل و تحقیق گردیدند و موفق به اخذ دیپلم مدیریت قضایی از آن موسسه بین المللی شدند . پس از بازنشستگی در سال ۱۳۵۵ گاه به شغل وکالت دادگستری نیز اشتغال داشتند و در دوران انقلاب اسلامی ، وکالت غالب روحانیون و دانشجویان مورد تعقیب را افتخارا می پذیرفتند . در سال ۱۳۵۵ مجددا برای مطالعه و تحقیق عازم فرانسه شدند . پس از انقلاب اسلامی هم چند سال به سمت معاونت وزارت ارشاد و عضویت هیات امنا و مدیریت سازمان حج و معاونت و وزارت دادگستری منصوب گردیدند و مجددا در مهرماه ۱۳۵۹ به درخواست شخصی بازنشسته شدند . ایشان در تمام سال های کار به امانت و صحت و صداقت در رفتار و گفتار و دقت در کار و احترام به قانون و اجرای دقیق آن نزد همکاران و دیگران مشهور بودند .
از جمله تالیفات غیرعرفانی ایشان در سال های قبل از قطبیت و ارشاد معنوی می توان به ترجمه کتاب های « بحران دموکراسی » تالیف روژه لاکومب و « جامعه شناسی یک انقلاب ( سال پنجم انقلاب الجزایر ) » تالیف فرانتس فانون و دو مجموعه با عنوان « مجموعه مقالات فقهی و اجتماعی » و « مجموعه مقالات حقوقی و اجتماعی » (۲) اشاره کرد .
آن جناب در کنار تحصیل علوم دینی و دانشگاهی و تحقیق و تالیف ، در سال ۱۳۳۱ شمسی ( ۲۵ سالگی ) نزد پدرشان ( جناب صالحعلیشاه ) قدم به وادی فقر و ایمان نهادند و از همان ابتدای سلوک همواره آثار معنوی فقر محمدی (ص) در گفتار و کردارشان عیان و روحیه درویشی و تقیدشان به احکام شریعت و آداب طریقت زبانزد خاص و عام بوده است . به گونه ای که پس از رحلت قطب وقت سلسله جناب محبوبعلیشاه در ۲۷ دی ماه ۱۳۷۵ با فرمان وصایتی که در تاریخ ۲۸ مهرماه ۱۳۷۱ ( ۲۲ ربیع الثانی ۱۳۱۴ ) از جانب ایشان نوشته شده بود به مقام جانشینی ایشان با لقب ( مجذوبعلیشاه ) نایل گردید .
جناب دکتر تابنده از بدو قطبیت تا کنون اوقات خویش را عمدتا صرف دستگیری و هدایت طالبان و تربیت سالکان کرده اند . به همین منظور هفته ای چند بار در مجالس و اجتماعات فقری به شرح کتب و بیان لطایف عرفانی و نکات اجتماعی می پردازند .
نظر به زندگی و آثار جناب حاج دکتر نورعلی تابنده ( مجذوبعلیشاه ) نشان می دهد همواره در طول حیاتشان از طرفی دل نگران مسایل اجتماعی و دینی بوده و عملا در امور اجتماعی دخالت کرده اند و از طرف دیگر در سلوک الی الله قدم زده اند تا جایی که اینک در تصوف بر مسند قطبیت و ارشاد فقرا و طالبان راه خدا قرار دارند . و این می تواند شاهدی بر نادرستی رای کسانی باشد که عرفان و طریقه تصوف را منافی توجه و اهتمام به امور اجتماعی دانسته اند .

پاورقی :‌

(۱) رساله دکتری ایشان تحت عنوان « مبتنی بودن جرم و مجازات بر قانون و مساله لوایح قانونی در ایران » به راهنمایی پروفسور استفانی ریاست موسسه جرمشناسی دانشکده حقوق پاریس بود .
(۲) این دو کتاب به ترتیب در سال های ۱۳۷۸ و ۱۳۸۱ توسط انتشارات حقیقت منتشر شده است .

از تالیفات عرفانی ایشان می توان به مقالات مختلف در مجموع « عرفان ایران » و مجموعه « عرفان در زمانه و زندگی ما » اشاره کرد .

منبع : مجموعه مقالات فقهی و اجتماعی / تالیف نورعلی تابنده .-- تهران : حقیقت ، ۱۳۷۸ / برگرفته از مقدمه ناشر

فهرست مقالات